Andrzej Gurba

Skąd się wzięło Miastko...

Skąd się wzięło Miastko... Fot. Google Maps
Andrzej Gurba

Czy niemiecka nazwa Miastka (Rummelsburg) pochodzi od zbója, jak chce tego legenda, czy też nawiązuje do zgiełku i hałasu (słowo rummel)? Zdania są podzielone.

Czy niemiecka nazwa Miastka (Rummelsburg) pochodzi od zbója, jak chce tego legenda, czy też nawiązuje do zgiełku i hałasu (słowo rummel)? Zdania są podzielone. Za to żadnej tajemnicy nie ma w polskiej nazwie Miastko.

Nazwy miejscowości mają bardzo różne źródła. Andrzej Chludziński, który jest autorem szkicu o niektórych nazwach miejscowych w gminie Miastko (w publikacji „Historia i kultura ziemi miasteckiej i okolic”), dzieli je m.in. na topograficzne - od cech krajobrazu, warunków naturalnych, zwierząt i roślin; dzierżawcze - od osoby, która była założycielem, właścicielem miejscowości; kulturowe - np. upamiętniające waż- ne wydarzenia. Nazwy miejscowości tworzono też od sąsiednich miast i osad, często je zdrobniając. Są też nazwy etniczne, a więc nawiązujące do pierwotnych osadników.

Miastko, kiedy było jeszcze niemieckie, nazywało się Rummelsburg. Według Hansa Ulricha Kuchenbackera, przez wiele lat przewodniczącego Związku Byłych Mieszkańców Miastka, nie ma żadnych historycznie potwierdzonych danych co do nadania nazwy miejscowości. Kuchenbacker zauważa, że są za to podania, legendy, które dotyczą nadania nazwy. Najbardziej znana głosi, że nazwa miejscowości pochodzi od imienia pomorskiego rozbójnika Rummela, grasującego w dawnych czasach w okolicach dzisiejszego Miastka, który dawał się we znaki właścicielom tych terenów.

Pewnego dnia poszli z nim na układ. W zamian za spokój przekazali mu tyle ziemi, ile był w stanie objechać w ciągu jednego dnia. I tak miał powstać Rummelsburg. Jak wiadomo, słowo „burg” oznacza w języku niemieckim gród, zamek. Kuchenbacker przytacza jeszcze trzy wersje tej legendy. Pierwsza mówi o tym, że Rummelem nazywano niemieckiego szlachetnego rycerza, który otrzymał te tereny jako prezent od księcia pomorskiego. Kolejna wersja zakłada, że Rummel był łowczym. Jest w końcu wersja, że zdziczały wieprz narobił rabanu, rwetesu (niemieckie słowo „rum - mel”), od którego potem zrodziła się nazwa.

Dodajmy, że w piśmiennictwie Rummelsburg występuje czasami jako Rummelborg, ale też i Rumzbork, Rummelsborch, Rummelsburgk. Wspomniany już Andrzej Chludziński napisał w swoim szkicu, że niemiecka nazwa Rummelsburg wprowadzona została przez Krzyżaków i utworzona od nazwy osobowej Rummel.

- Mało prawdopodobne jest, aby w podstawie nazwy miejscowej był wyraz pospolity „hałas, zgiełk” - napisał Chludziński.

Za to żadnej tajemnicy nie ma w polskiej nazwie Miastko, choć co ciekawe, pojawiła się ona w słowniku z końca XIX wieku.

- Wynika to zapewne z tego, że w niemieckich źródłach określano status tej miejscowości wyrazem pospolitym „Stadtchen” lub „Stadtlein” (miasteczko, miastko), co autorzy słownika potraktowali jak nazwę własną - uważa Chludziński. W Wikipedii możemy przeczytać, że polska nazwa miasta nawiązuje do użytego 25 listopada 1506 roku przez Bogusława X określenia „Stedeken” (miasteczko). Tak samo uważa Kuchenbacker. Formalnie nazwę Miastko nadało zarządzenie państwowe (Ministerstwo Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych) z 7 maja 1946 roku.

Andrzej Gurba

Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.

Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.

© 2000 - 2024 Polska Press Sp. z o.o.